Omgevingswarmtekaart

Direct naar de omgevingswarmtekaart (U verlaat deze site)

Waarom deze kaart?

Nederland wil in 2050 van het aardgas af zijn en Amsterdam wil dat zelfs al in 2040. Het is een enorme opgave, waarvoor we moeten overstappen op elektrisch koken, onze woningen isoleren, warmtenetten in de toch al drukke bodem inpassen en nieuwe duurzame warmtebronnen ontsluiten. Eén van die nieuwe bronnen is aquathermie, het onttrekken van thermische energie (warmte en/of koude) aan oppervlaktewater (TEO), afvalwater (TEA) en drinkwater (TED). In opdracht van Waterschap Amstel Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam, beheert Waternet de aquathermie-bronnen. In dien hoedanigheid ontvangt Waternet veel vragen over de technische en economische mogelijkheden van aquathermie. Deze kaart geeft direct inzicht in de potentie van aquathermie, andere omgevingswarmtebronnen en hoe deze in verhouding staan tot de warmtevraag.

Lees eerst de gebruikershandleiding 

Volg onderstaande stappen en zie hoe kansrijk omgevingswarmte is voor uw wijk.

Stap 1 van 5: Wat zijn de kenmerken van uw projectgebied?

Als eerste wilt u een beeld krijgen van de wijk en de omgeving. Om wat voor type gebouwen gaat het? Wie is eigenaar? Bekijk hiervoor tenminste de volgende kaartlagen:

• Algemeen - Bouwjaar: Dit geeft inzicht in de leeftijdsopbouw van de wijk. Zijn de woningen oud of jong? Oudere woningen zullen mogelijk een extra isolatieslag nodig hebben om met omgevingswarmte comfortabel verwarmd te kunnen worden. Woningen van voor 1945 kunnen lastig te isoleren zijn.
• Algemeen - Woningcorporatiebezit: Woningcorporaties kunnen door hun slagkracht het proces om tot een aardgasvrije buurt te komen versnellen. Een hoog aandeel woningcorporatiebezit in uw wijk kan voordelig zijn.
• Stadswarmte en -koude: Reeds aangesloten woningen zullen naar verwachting niet van warmtesysteem veranderen.
• Thermische capaciteit van de bodem - Bestaande systemen: aanwezige systemen in uw wijk wijzen erop dat er reeds panden duurzaam verwarmd worden.
• Functies panden: hiermee kunt u zien welke utiliteiten (functies) aanwezig zijn in uw wijk. Utiliteiten hebben vaak een koude vraag.

Stap 2 van 5: Wat zijn mogelijke warmtebronnen?

Bekijk welke warmtebronnen aanwezig zijn in de nabijheid van uw wijk. In landelijk gebied op een afstand van maximaal twee kilometer van de wijk, in sterk stedelijk gebied op maximaal een paar honderd meter. Dit verschilt doordat het leggen van leidingen in stedelijk gebied aanzienlijk kostbaarder is.

• TEO – Warmte uit oppervlaktewater: Deze kaart maakt onderscheid tussen stromend en stilstaand water:
  • Bij stromend water ‘stroomt de warmte voorbij’. Klik op het water en zie in de tab “stromend water” hoe groot de potentie is. Indien de potentie ‘0’ is stroomt het water niet.
  • Bij stilstaand water werkt het wateroppervlak als een zonnecollector. Klik op het water, de potentie in de tab “Stilstaand water” bedraagt 1,19 GJ/m²/jaar. De potentie wordt dan bepaald door het wateroppervlak tussen de te verwachtte locatie van waterinname en waterlozing ten behoeve van de TEO. Gebruik de analyse tool om het oppervlaktewater te selecteren en de potentie af te lezen.
• TEA – Warmte uit afvalwater: De locatie en potentie van afvalwaterleidingen.
• TED – Warmte uit drinkwater: De locatie en potentie van drinkwaterleidingen. Vanuit veiligheidsoogpunt is de exacte locatie van drinkwaterleidingen niet weergegeven. Neem met ons contact op voor meer informatie.
• Zon op dak: De potentie voor het opwekken van warmte met zonnecollectoren per dak. Ook de potentie van het opwekken van elektriciteit met zonnepanelen is weergegeven.
• Restwarmtebronnen:
  • Industriële restwarmte: De locatie en potentie van restwarmte uit de industrie. Veelal is de potentie onbekend (weergave ‘0’).
  • Datathermie: De locatie en potentie van restwarmte uit datacentra. Potentie is zeer globaal bekend en weergegeven in vermogen.
• Stadswarmte en -koude: De locatie van bestaande warmtenetten
• Thermische capaciteit van de bodem – Restrictiegebieden WKO: De locaties van restricties voor toepassing van bodemenergie. Indien er op de locatie van uw wijk restricties zijn opgelegd is toepassing van WKO - en daarmee de toepassing van omgevingswarmte - wellicht niet mogelijk.

Stap 3 van 5: Gebruik de analysetool

De analysetool berekent de totale waarden binnen een geselecteerd gebied. Klik op Analyse, Start en dan op het icoon . Door een venster rondom de beoogde wijk te klikken wordt een selectie gemaakt. Let op dat je hierbij exact de wijk selecteert en geen onnodig gebied daaromheen.

De resultaten worden weergegeven.

• Controleer de warmtedichtheid. Voor een haalbare businesscase dient deze tenminste 600 GJ/ha/jaar te zijn. Bij een lagere waarde is het waarschijnlijk niet haalbaar om de kosten voor het graven van warmteleidingen te financieren en kunnen woningen beter individueel verwarmd worden.
• Voor de warmtebronnen TEO, TEA en TED geeft de tool alleen de waarde weer van de grootst aanwezige bron binnen de selectie. Bijvoorbeeld wanneer er binnen de selectie meerdere riolen vallen wordt alleen de waarde weergegeven van het riool met de hoogste potentie.

Stap 4 van 5: Voeg potentie toe

Met de knop  kan extra gebied toegevoegd worden aan de bestaande selectie. Dit doe je door de linker muisknop ingedrukt te houden en een lusje om het extra gebied te trekken. Dit is bijvoorbeeld nuttig om extra stilstaand oppervlaktewater te selecteren. De warmtepotentie van TEO neemt dan toe; let op dat de warmtedichtheid dan afneemt.

Stap 5 van 5: Download het rapport

Klik op de knop ‘download´ (pijltje omlaag) in de resultaten balk. Het rapport wordt gedownload als pdf; dat kan een minuutje duren. In het rapport staan de belangrijkste resultaten vermeld met daarbij een leeswijzer hoe de getallen te interpreteren.

Toelichting:

• De waarde ‘0’ in de omgevingswarmtekaart betekent vaak dat de waarde onbekend is.
• De omgevingswarmtekaart bevat meer kaartlagen dan hier besproken. Deze zijn nuttig om meer informatie te krijgen over uw project.

Instructievideo:

Bekijk deze video met een inleiding over het gebruik van de kaart (U verlaat deze site)

Beschikbare informatie

In de kaart zijn de aquathermiebronnen TEO, TEA en TED opgenomen. Inzichtelijk is ook de hoeveelheid restwarmte uit datacentra en de hoeveelheid warmte die via zonnecollectoren op daken kan worden gewonnen. Weergegeven wordt de actuele warmtevraag van de gebouwen en de verwachte toekomstige warmtevraag (na toepassing van extra isolatie). Ook opgenomen is de beschikbare opslagcapaciteit van de bodem, die nodig is voor de toepassing van WKO’s (installaties voor warmte-koudeopslag). Daarnaast meten we bij bestaande TEO installaties de temperatuur met sensoren. De meetdata is ook beschikbaar via de omgevingswarmtekaart. Verdere beschikbare informatie zijn onder andere de bouwjaren, het woningcorporatiebezit en de locatie van bestaande warmte- en koudenetten, het elektriciteitsnet en nieuwbouwontwikkelingen.

Samenwerking

Voor de ontwikkeling van de omgevingswarmtekaart werken we samen met Syntraal (dochter van Tauw) en MapGear, de ontwikkelaar van de viewer waarin de omgevingswarmtekaart draait. Syntraal realiseert de kaartlagen van de omgevingswarmtekaart. Op aanvraag van Waternet is in de viewer additionele functionaliteit ontwikkeld, zoals de mogelijkheid om selecties uit te voeren en rapportages aan te maken. Waternet heeft de kaartlagen voor TEO, TEA en TED ontwikkeld. De vormgeving en de functionaliteit zijn tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen Syntraal, MapGear en Waternet.

Anno 2022 gebruiken Hoogheemraadschap van Hollands Noorderkwartier en Hoogheemraadschap van Rijnland de functionaliteit van deze kaart ook voor hun beheergebied. Dit is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Holland.

Vragen?

Stuur een e-mail naar [email protected].

Info techniek en berekeningen

De technische principes en toegepaste rekenregels staan beschreven op de Infopagina omgevingswarmtekaart